मुख्यमंत्री कन्यादान योजना महाराष्ट्र (Mukhyamantri Kanyadan Yojana)
मुख्यमंत्री कन्यादान योजना महाराष्ट्र 2024: – महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी राज्य सरकारच्या मुख्यमंत्री कन्यादान योजना महाराष्ट्र योजनेंतर्गत आर्थिक मदत ₹10,000 वरून ₹25,000 करण्यात येणार असल्याचे सांगितले आहे. या योजनेचा उद्देश महिलांना विवाहासाठी आर्थिक मदत देऊन सक्षम करणे हा आहे.
मुख्यमंत्री कन्यादान योजना महाराष्ट्र (Mukhyanatri kanyadan Yojana Maharashtra) म्हणून ओळखली जाणारी योजना नवदंपत्यांना आर्थिक सहाय्य देण्याच्या उद्देशाने सुरु केली गेलेली आहे. ही योजना मुख्यतः महाराष्ट्रातील अनुसूचित जाती, विमुक्त जाती, भटक्या जमाती, विशेष मागास प्रवर्ग आणि इतर मागासवर्गांसाठी असलेल्या आर्थिक, सामाजिक आणि शैक्षणिक विकासाचे साधन तयार करण्याच्या उद्देशाने आणण्यात आलेली आहे. मुख्यमंत्री कन्यादान योजना महाराष्ट्र प्रथम विवाहासाठी व सामुहिक विवाह सोहळ्यासाठी वापरण्यात येते. योजनेच्या अटीवधू व वर हे महाराष्ट्र राज्याचे रहिवाशी असणे आवश्यक आहे. अर्ज करण्याची पद्धती, योजनेचे लाभ, आवेदनाची प्रक्रिया आणि संपर्क कार्यालयाची माहिती यासारख्या महत्त्वाच्या बाबीपुढील प्रमाणे आहेत.
महाराष्ट्रातील नवदांपत्यांना आर्थिक, सामाजिक व शैक्षणिक मागासलेपणा कमी करण्यासाठी “कन्यादान योजना” ला अमलात आणले आहे. या योजनेमध्ये अनुसूचित जाती, विमुक्त जाती, भटक्या जमाती, विशेष मागास प्रवर्ग, वेगवेगळ्या जातींच्या नवदांपत्यांना विवाहाच्या प्राथमिक खर्चाची वितरण करण्यात आली आहे. या योजनेनुसार, यात्रा व्यय, देवाचे व्यय, आयुष्य आणि तात्पुरते देवघराचे व्यय, ग्रुहिणींचे व्यय, पुत्र/पुत्रींचे शिक्षण, वाणिज्यिक पदार्थे आणि अन्य व्ययांची सहाय्यता मिळवू शकते.
मुख्यमंत्री कन्यादान योजना Short Notification | |
योजनेचे नांव | कन्यादान योजनेखाली नवदाम्पत्यांना अर्थसहाय्य (विजाभज) |
योजनेचा प्रकार | महाराष्ट्र राज्य |
योजनेचा स्वरूप | २५०००/- |
योजना ज्या प्रवर्गासाठी लागू आहे त्याचे नांव | अनुसूचित जाती/विमूक्त जाती/भटक्या जमाती/इतर मागासवर्ग / विशेष मागासवर्ग |
मुख्यमंत्री कन्यादान योजना योजनेचा उद्देश
महाराष्ट्रात अनुसूचित जाती,विमुक्त जाती,भटक्या जमाती, विशेष मागास प्रवर्गातील वेगवेगळया जाती, जमातीतील लोंकाचा आर्थिक, सामाजिक व शैक्षणिक मागासलेपणा कमी करुन त्यांना समाजाच्या मुख्य प्रवाहात आणणे हा या योजनेचा मुख्य उद्धेश आहे.
मुख्यमंत्री कन्यादान योजनेच्या प्रमुख अटी
- योजनेच्या प्रमुख अटी म्हणजे वर व वधू हे महाराष्ट्र राज्याचे रहिवासी असावे.
- वराचे वय 21 वर्ष व वधूचे वय 18 वर्षपेक्षा कमी नसाव. जातीचे प्रमाणपत्र सक्षम व प्राधिकृत अधिकृत असावे.
- वधू-वरांच्या प्रथम विवाहासाठी हे अनुदान आवश्यक आहे.
- नवदंपत्यांमधील वधू/वर यापैकी दोन्ही किंवा एक जण हे अनुसूचित जाती (नवबौद्धासह), विमुक्त जाती, भटक्या जमाती (धनगर व वंजारीसह) विशेष मागास प्रवर्गातील असावेत.
- बाल विवाह प्रतिबंध कायदा व हुंडा प्रतिबंध कायद्यांतर्गत असलेल्या कोणत्याही कलमाचा भंग नसावा ह्याची खात्रीसाठी लेखी प्रतिज्ञापत्र सादर करणे आवश्यक आहे.
मुख्यमंत्री कन्यादान योजनामध्ये दिल्या जाणाऱ्या लाभाचे स्वरुप :-
मुख्यमंत्री कन्यादान योजना:- महाराष्ट्रात आर्थिकदृष्टया कमकुवत असलेल्या अनुसूचित जाती (नवबौध्दांसह), विमुक्त जाती, भटक्या जमाती (धनगर व वंजारीसह) असलेल्या विशेष मागासवर्गीय कुटुंबांमधील जोडप्यांनासाठी सामुहिक विवाह सोहळा आयोजित करण्यात आलेला आहे. या सोहळ्यामध्ये सहभागी होणाऱ्या प्रत्येक जोडप्यांना विवाह करण्यासाठी रुपये २५०००/- असे आर्थिक सहाय्य दिले जाते. या सामुहिक विवाह सोहळ्याचे आयोजन करणार्या संस्था व संघटनांना प्रत्येक जोडप्यामागे आग्रहाचे रुपये ४०००/- असे प्रोत्साहन रूपी अनुदान दिले जाते. या योजनेचा लाभ फक्त प्रथम विवाहासाठी मिळविला जाऊ शकतो किंवा विधवा महिलेस दुस-या विवाहासाठीची अनुमती आहे.
कन्यादान योजना दोन प्रकारात उपलब्ध आहे.
- एक दिवसीय विवाह अनुदान
- सामुहिक विवाह सोहळा
1) एक दिवसीय विवाह अनुदान :-
- या प्रकाराच्या विवाहात, नवदाम्पत्यांना रुपये २५०००/- अर्थसहाय्य दिले जाते.
- अनुसूचित जाती, विमुक्त जाती, भटक्या जमाती, विशेष मागास प्रवर्ग, वेगवेगळ्या जातींच्या नवदाम्पत्यांसाठी या योजनेची मदत उपलब्ध आहे.
- आर्थिकदृष्टया कमकुवत असलेल्या मागासवर्गीय कुटुंबातील सापाटे, आरोग्य सुरक्षा, रस्त्यांचे व्यय, वस्त्र, गृहस्थांचे आपत्तीनिवारण व्यय, विवाहित दांपत्यांचे स्वास्थ्य व त्यांच्या बाळांचे शिक्षणाचे व्यय, आवश्यक वस्त्र आणि अन्य आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी रुपये २५०००/- दिले जाते.
- या योजनेत सहभागी झालेल्या वधू-वरांच्या वयाच्या संबंधानुसार वृद्धी असलेल्या रक्कमींचे बचतीत जमा केले जाते.
योजनेचे लाभ:
- या योजनेचा प्रमाणित लाभ प्राथमिक विवाहासाठी आहे. हेमांतपंचमीला सुरु होणार्या सामुहिक विवाह सोहळ्यात उपस्थित झालेल्या नवदाम्पत्यांना हे अनुदान दिले जाते.
- ही योजना विधवा महिलांसाठीही अनुज्ञेय आहे ज्यामुळे विधवा महिलांनी सहभागासाठी अर्ज करू शकतात.
2)सामुहिक विवाह सोहळा :-
- या प्रकाराच्या सोहळ्यामध्ये आर्थिक दृष्ट्या कमकुवत असलेल्या नवदाम्पत्यांना विवाह करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य दिली जाते.
- सोहळ्यात सहभागी होणार्या प्रत्येक नवदाम्पत्याला रुपये २५०००/- आर्थिक सहाय्य दिले जाते.
- सोहळ्याचे आयोजन झालेल्या संस्था व संघटनांना प्रत्येक नवदाम्पत्याच्या जोडप्याचे आग्रहासह रुपये ४०००/- अनुदान दिले जाते.
आयोजनातील महत्वाचे अंश व शब्द:
- अनुसूचित जाती
- विमुक्त जाती
- भटक्या जमाती
- धनगर
- वंजारी
- आर्थिक कमकुवत
- सामुहिक विवाह सोहळा
- सहभागी
- आग्रहाचे रक्कम
- अनुदान
- प्रोत्साहन
- प्रथम विवाह
- विधवा महिला
अर्ज करण्याची पध्दत (Mukhyamantri Kanyadan Yojana Apply Online)
मुख्यमंत्री कन्यादान योजना या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्हाला सामाजिक न्याय आणि अधिकारिता विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटला (Social Justice & Special Assistance Department) भेट देऊन अर्ज करावा लागेल. यानंतर, तुम्हाला मुख्यमंत्री कन्यादान योजना 2023 शी संबंधित अधिसूचना डाउनलोड करावी लागेल आणि ती काळजीपूर्वक वाचावी लागेल. त्यानंतर, तुम्हाला SSO पोर्टलवर जावे लागेल आणि तुमच्या SSO ID ने लॉग इन करावे लागेल.
- संबधित स्वयंसेवी संस्थेकडे आवेदन सादर करणे आवश्यक आहे.
- आवेदनात सर्व महत्त्वाचे माहिती व आवश्यक कागदपत्रे समाविष्ट करणे आवश्यक आहे.
- योजनेबद्दल अधिक माहितीसाठी सहाय्यक आयुक्त समाज कल्याण यांचेकडे प्रस्ताव सादर करणे आवश्यक आहे.
संपर्क कार्यालयाचे नांव :-
संबधीत जिल्हयाचे सहाय्यक आयुक्त, समाज कल्याण अधिकारी